نحوه محاسبه میزان نحله در طلاق یک‌طرفه

در حقوق خانواده ایران، نحله به عنوان یکی از حقوق مالی زنان در جریان طلاق شناخته می‌شود. مخصوصاً در طلاق‌های یک‌طرفه توسط مرد، پرداخت نحله می‌تواند نقش مهمی در تامین حداقلی از نیازهای مالی زن پس از جدایی ایفا کند.
اما نحوه محاسبه میزان نحله و عوامل مؤثر در تعیین آن، موضوعی پیچیده و نیازمند درک دقیق از قانون و رویه قضایی است.
در این راهنمای جامع، به توضیح کامل نحوه محاسبه نحله در طلاق یک‌طرفه، شرایط قانونی، معیارهای دادگاه، و نکات مهم عملی می‌پردازیم.

نحله چه ارتباطی با طلاق یک‌طرفه دارد؟

نحله مبلغی است که دادگاه به درخواست مرد و در طلاق یک‌طرفه و بدون سوءرفتار زن، به عنوان هدیه و کمک مالی به زن تعیین می‌کند. برخلاف مهریه و نفقه، نحله یک حق قانونی قطعی نیست، بلکه یک رأفت قضایی برای حمایت از زن در شرایط خاص است.

برای اینکه بدانید نحله چیست و به صورت کامل و دقیق نسب به شرایط دریافت نحله در قانون حمایت خانواده ایران ، تفاوت نحله و اجرت‌المثل ، و … بدانید پیشنیاز خواندن این مطلب مقاله نحله چیست و در چه مواردی به زن تعلق می‌گیرد؟ می باشد. حتما توصیه می گردد مطالعه نمایید.

مراحل محاسبه میزان نحله

۱. بررسی نوع طلاق و شرایط زن

• طلاق یک‌طرفه توسط مرد که زن هیچ تقصیری نداشته است.

• زن کارهای خانه را انجام داده، اما قصد تبرع در کارش وجود داشته.

• زن مستحق دریافت اجرت‌المثل نباشد یا اجرت‌المثل قابل اثبات نباشد.

۲. ارزیابی سال‌های زندگی مشترک

دادگاه بر اساس تعداد سال‌هایی که زن و مرد زندگی مشترک داشته‌اند، میزان نحله را تعیین می‌کند. هرچه طول زندگی بیشتر باشد، میزان نحله بالاتر است.

۳. بررسی وضعیت مالی مرد (زوج)

شرایط مالی زوج از عوامل تعیین‌کننده است. اگر زوج دارای درآمد و دارایی قابل توجهی باشد، میزان نحله بیشتر خواهد بود و بالعکس.

۴. میزان و نوع کارهایی که زن انجام داده است

نوع فعالیت‌های زن در خانه، از قبیل رسیدگی به امور منزل، نگهداری فرزندان و … توسط دادگاه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

معیارهای رایج دادگاه‌ها برای تعیین میزان نحله

• حداقل یک‌ماه حقوق متوسط مرد برای هر سال زندگی مشترک (یک عرف رایج)

• وضعیت مالی واقعی زوج (بررسی درآمد و دارایی)

• سن و وضعیت جسمی و روحی زن

• وجود فرزند یا فرزندان مشترک

• وجود مهریه یا سایر تعهدات مالی مرد

مثال عددی نحوه محاسبه میزان نحله

اگر زندگی مشترک ۵ سال طول کشیده و مرد ماهانه ۱۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد، معمولاً میزان نحله بین:

۵ سال × ۱۰ میلیون = ۵۰ میلیون تومان

اما دادگاه ممکن است مبلغی کمتر یا بیشتر بسته به شرایط واقعی زوج و زن تعیین کند.

نکات مهم در خصوص نحوه محاسبه نحله

• نحله صرفاً در طلاق بدون تقصیر زن قابل مطالبه است.

• نحله با مهریه و نفقه متفاوت بوده و جداگانه محاسبه می‌شود.

• اجرت‌المثل اگر ثابت شود، نحله پرداخت نمی‌شود.

• نحله معمولا به صورت یک‌جا پرداخت می‌شود ولی گاهی قسط‌بندی هم می‌شود.

• دادگاه در تعیین نحله مختار است و رقم دقیقی در قانون پیش‌بینی نشده است.

محاسبه میزان نحله در طلاق یک‌طرفه تابع شرایط متعددی است که مهم‌ترین آن‌ها:

• مدت زمان زندگی مشترک

• توان مالی مرد

• فعالیت‌های زن در منزل

• وجود یا عدم وجود اجرت‌المثل

است. بهترین راهکار برای زنانی که قصد مطالبه نحله دارند، مشاوره با وکیل متخصص خانواده و ارائه مدارک مستند به دادگاه است تا میزان مناسب و منصفانه نحله تعیین شود.

برای دریافت مشاوره تخصصی و راهنمایی‌های حقوقی در امور طلاق و مسائل مرتبط، بهترین راه حل مراجعه به وکیل طلاق متخصص است. وکیل طلاق با دانش کامل از قوانین خانواده، شما را در مسیر قانونی طلاق همراهی کرده و از حقوق شما به‌صورت کامل دفاع می‌کند. جهت آشنایی بیشتر و بهره‌مندی از خدمات حقوقی حرفه‌ای، به صفحه وکیل طلاق مراجعه کنید.

بعد از طلاق در صورت درخواست زوجه مبنی بر مطالبه حق الزحمه ای که شرعا وظیفه وی نبوده، دادگاه در ابتدا ، از طریق تصالح نسبت به تامین خواسته زوجه اقدام میکند.

و در صورت عدم امکان صلح میان زوجین ، در صورتی که از قبل شرطی در خصوص امور مالی شده باشد مطابق آن عمل می شود ، در غیر این صورت ، در مواقعی که طلاق به درخواست زوجه نباشد ، همچنین تقاضای طلاق از طرف زوج به دلیل تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد به ترتیب زیر عمل می شود :

الف _ اگر زوجه کارهایی که شرعا وظیفه وی نبوده ، با دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد، همچنین این موضوع برای دادگاه نیز ثابت شود ، دادگاه بعد از محاسبه اجرت المثل کارهای انجام شده به پرداخت آن حکم می نماید.

 در بند ب این تبصره مقرر کرده است که در غیر موردی که در بند الف آمده ، دادگاه با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانه زوج انجام داده ، مبلغی را به عنوان بخشش ( نحله ) برای زوجه تعیین میکند.

طبق این قانون اجرت المثل و نحله در طول هم هستند .

به عبارت دیگر در صورتی که زن مستحق اجرت المثل شود ، نحله به وی تعلق نمی گیرد.

در نتیجه اگر طلاق از طرف زوج و بدون دلیل موجهی چون سوء رفتار زوجه باشد ، در صورتی که زوجه کارهایی در منزل شوهر به اجبار او انجام داده باشد که قصد انجام تبرع ( رایگان ) آن کارها را نیز نداشته است ، مستحق اجرت المثل است.

و در غیر این موارد نیز دادگاه با پیش بینی بند ب ، برای عدم تضییع حق زن حمایت کرده است.

که مطابق آن اگر زن مستحق دریافت اجرت المثل نباشد ، به بررسی نحله می پردازد.

پس اگر زوجه قصد کند که کارهای مربوط به خانه را به صورت رایگان انجام دهد ، بعدا نمی تواند تقاضای اجرت المثل کند . اما در این شرایط نوبت به مطالبه نحله می رسد.

محاسبه نحله، به میزان و نوع کارهایی که زن در منزل و برای خانواده انجام داده است بستگی دارد.

زنان در منزل معمولاً خدمات مختلفی را انجام می‌دهند، از جمله پخت و پز، نظافت، مراقبت از فرزندان و سایر کارهای خانگی.

این کارها، به عنوان کارهای خارج از وظیفه قانونی زن، می‌توانند برای محاسبه نحله استفاده شوند. 

در محاسبه میزان نحله، دادگاه باید به دقت شرایط زن و خانواده را بررسی کند و به اندازه کارهای انجام شده توسط زن، مبلغی را به عنوان نحله تعیین کند.

معمولاً در صورت عدم توافق بین زوجین، دادگاه با بررسی میزان و نوع خدماتی که زن انجام داده است ، ومدت سال های زندگی مشترک و وسع مالی مرد و پس از ارزیابی آن‌ها، میزان نحله را تعیین می‌کند.